Stemmen hoort bij een gitaar! Hoe vaak je moet stemmen, verschilt sterk, maar als je er een tijdje op speelt, kunnen de snaren wat oprekken en dan moet je gewoon weer even stemmen. Als een gitaar aan de muur hangt of als je ermee van de ene naar de andere ruimte loopt, of als je een gitaar uit de koffer haalt, heeft dat allemaal invloed op de temperatuur én de luchtvochtigheid. Hout kan daardoor een beetje krimpen of uitzetten en ook dat betekent: meerdere keren stemmen.
Een stemapparaatje (of tuner) is de makkelijkste manier om de stemming er goed in te brengen en die heb je in allerlei soorten, maten en prijzen. Ze hoeven niet meer te kosten dan 12 euro, dus daar hoef je het niet voor te laten.
Maar heb je ’t gevoel dat je wel heel vaak aan die knoppen moet draaien en dat een gitaar niet (meer) reageert zoals je verwacht? Dan kan het de moeite waard zijn om de volgende punten even na te lopen.
SNAREN
Kies de goede snaren!
Als snaren te lang op een gitaar zitten, gaan ze vlak klinken en doordat ze wat aan kracht verliezen, blijven ze minder goed in stemming staan. Hoe vaak je snaren moet vervangen verschilt per gitarist en hangt onder meer af van hoeveel je speelt, hoeveel je zweet en hoe goed je de snaren schoonmaakt nadat je gespeeld hebt. Sommige professionele gitaristen wisselen na ieder optreden. Treed je niet op, maar speel je dagelijks? Na een maand is dan het beste van veel snaren er wel af. Twijfel je? Probeer gewoon eens een nieuw setje, de meeste gitaren knappen er enorm van op.
Gitaren zijn afgesteld op een bepaald soort (dikte of gauge) snaren. Afwijken kan, maar voor de beste stemming is het goed om daar rekening mee te houden. Twijfel je over welke snaren het beste bij jouw gitaar passen? Gitaarbouwers hebben dat meestal op hun website staan en wij hebben die kennis ook in huis. Neem gerust contact met ons op via mail, chat of telefoon.
Meer over snaren en snaren vervangen, lees je hier.
Zitten de snaren er goed op?
Functie drie
Verwijder de bovenstaande afbeelding of vervang ze door een afbeelding die je bericht illustreert. Klik op de afbeelding om stijl van de afgeronden hoeken te wijzigen.
Functie drie
Verwijder de bovenstaande afbeelding of vervang ze door een afbeelding die je bericht illustreert. Klik op de afbeelding om stijl van de afgeronden hoeken te wijzigen.
Niet zo:
Maar wel zo:
Ook niet zo:
Rek de snaren op
Nieuw snaren, daar zit nog behoorlijk wat rek in. Dus of je nu nieuwe snaren op een akoestische of elektrische gitaar zet, met of zonder tremolo: je moet ze even goed oprekken. Dat hoeft niet hard, maar ook zeker niet te zacht. Laten we het stevig noemen. En nog hele jonge Gitaargrootmeester Tommy Emmanuel, legt het hier op één van zijn instructie DVD's goed uit:
DE GITAAR
Je hebt gestemd met een stemapparaatje, er zit een fris setje snaren op, die zijn op de goede manier vastgezet en ze zijn goed opgerekt én ingespeeld en toch ontstemd de gitaar nog of het lukt niet om ‘m lekker gestemd te krijgen? Dan wordt het tijd om de gitaar zelf eens onder de loep te nemen.
Klopt de kam?
Begin bij de kam (nut), een vaak vergeten en belangrijk onderdeel van de gitaar, want op die overgang van fretboard naar stemmechanieken moeten de snaren op de juiste hoogte, soepel ‘rollen’. Ken je dat dat geluid dat je probeert je gitaar te stemmen, je draait aan de stemknoppen, er gebeurt (bijna) niks totdat je en ‘ting’ hoort? Dat kan erop wijzen dat de snaren een beetje klem zitten. Soms komt dat door wat vuil, schoonmaken en een beetje smeren met grafiet kan helpen. Helpt dat niet? Dan moet de kam misschien aangepast worden en dat is iets dat je het beste door een professional kunt laten doen. De Fellows in onze workshop helpen je graag.
Stemknoppen
In de werkplaats zien we regelmatig loszittende stemknoppen. Dat kan gaan rammelen, dus gewoon even checken en de moer die de stemknop op z’n plek houdt, vastdraaien. Soms krijgt een stemknop een tik en staan ze krom en dat helpt de stemming van je gitaar niet. Zo’n stemknop kan je het beste gewoon vervangen.
Braampjes?
Soms zitten er op de brug, tremolo of op een stemmechaniek, kleine, scherpe randjes: braampjes. Die kunnen ervoor zorgen dat snaren eerder breken en vooral de G-snaar is daardoor wel eens de klos. Makkelijk op te lossen met een vijltje of een schuurpapiertje, dus je kunt zelf een poging wagen, maar ook hier is ons advies: vraag liever een professional voordat je zelf met gereedschap je gitaar te lijf gaat.
Brug &Tremolo
Bij akoestische gitaren zit de brug op de klankkast gelijmd en die laat soms los, iets om even te controleren bij stemproblemen. De bridge pins zitten natuurlijk netjes op één lijn.
Heb je een elektrische gitaar met een tremolo? Dan vraagt dat onderdeel wat extra aandacht. Want door de tremolo ‘zweeft’ de brug en het veersysteem moet ervoor zorgen dat de snaren weer terug in positie komen. Dat vraagt afstemming van de veren die onder meer afhangt van de dikte van de snaren. Je kunt natuurlijk andere snaren op je gitaar zetten, maar de trekkracht verschilt en dat betekent dat je de veren ook anders af moet stellen. Dat kan je natuurlijk laten doen, maar je kunt ook zelf een poging wagen:
Intonatie
Dat brengt ons bij het laatste aandachtspunt: de intonatie. Een gitaar is géén perfect instrument waarbij de noten precies in de ruimtes tussen de frets op de hals vallen. Dat heeft met ingewikkelde verhoudingen en wiskunde te maken, die ervoor zorgt dat je wat moet aanpassen om een gitaar zo zuiver mogelijk geïntoneerd te krijgen. Bij een goed geïntoneerde gitaar heeft een losse snaar, dezelfde toonhoogte als die op de je op de 12e fret speelt.
DE GITARIST
De gitaar is gestemd, de snaren deugen en de intonatie klopt…maar als je begint te spelen klinkt het toch nét niet lekker. Als het niet aan de spullen ligt, dan blijft er nog maar één ding over: de speler.
Of beter gezegd: de spullen en de speler zijn dan nog geen perfecte match. Dat gebeurt best vaak, bijvoorbeeld bij een gitarist die jarenlang op een akoestische dreadnought heeft gespeeld met dikke .013 snaren, overstapt naar een elektrische gitaar met 0.10 of nog dunnere .09 snaren. De kans is groot dat je dan de elektrische gitaar een beetje ‘overspeelt’ en net even iets te hard duwt en trekt, waardoor wat voorheen goed klonk, er nu net naast zit. Bij de overstap van staal naar nylon kan zoiets ook gebeuren. Onze Fellows in de winkel en in de werkplaats helpen je graag bij de zoektocht naar de juiste materialen die passen bij jouw speelstijl én met tips voor jouw speelstijl zodat jij met jouw gitaar de stemming er straks weer goed in weet te brengen. De koffie staat klaar!