Zeg je Telecaster dan zeg je essenhout. Of nog iets preciezer: moeras essen of Swamp Ash. Waarom? Omdat Leo Fender het gebruikte voor de eerste legendarische elektrische gitaren in de jaren '50 van de vorige eeuw. Hij begon met vurenhout, maar dat was een beetje te zacht en te zwaar. Swamp Ash was lichter, steviger, had een fraaie tekening, het was toen goedkoop en ruim beschikbaar: perfect voor iemand die van plan is heel veel gitaren te gaan bouwen. En hadden we al gezegd dat Swamp Ash klinkt als een klok? Helder, mooie middentonen en een heerlijke sustain.
Maar Swamp Ash heeft het moeilijk door de klimaatveranderingen. Het groeit vooral in de Verenigde Staten en heeft natuurlijk een vochtige ondergrond nodig. Door overstromingen is het nu vaak te nat op het ene moment en te droog op het andere en daar houdt Swamp Ash helemaal niet van. Het wordt duurder, terwijl de kwaliteit terugloopt.
Lang leve Paulownia
Gelukkig zijn heel erg goede alternatieven, zoals Paulownia. Een boom die al eeuwen populair is in het Oosten als snel groeiende parkbegroeiing. Binnen een jaar of tien heb je al een metershoge Paulownia die ook nog eens lekker breed uitwaaiert met fraai blad. In China en Japan gebruiken ze het hout voor meubels én voor traditionele snaar-instrumenten zoals de koto en pipa.
Het hout is onwaarschijnlijk licht, echt bizar! Wij noemen het wel eens aluminium met een nerf, want Paulownia heeft fraaie dramatische tekeningen, zodat je direct ziet dat het toch écht een massieve plank is. Dankzij de razendsnelle groei is Paulownia een stuk duurzamer én goedkoper dan Swamp Ash en het groeit inmiddels volop in Europa, bijvoorbeeld in Roemenië en Portugal schieten deze parkbomen uit de grond. Kortom: een perfect, lokaal alternatief voor Swamp Ash. Fender gebruikt het inmiddels ook in het Brad Paisley model.
Paulownia by Kauffmann
Maar de échte Koning van Paulownia is zonder twijfel Kauffmann Guitars uit ons eigen kikkerlandje. Eindbaas Albert Deinum wilde een jaar of drie geleden een nieuwe gitaar ontwikkelen. Een lekker eigenwijs modelletje, ietsje groter dan anders, offset vorm, stoer, robuust, maar ook super-ergonomisch. Een gitaar die voelt als thuiskomen. Als een warme wollen trui die niet prikt. Als iets gezelligs. Als iets…Cozy…
Zo’n gitaar kan natuurlijk niet te zwaar zijn, dus ging Albert op zoek naar het goede klankhout. Swamp Ash viel af, het populaire elzenhout (alder) ook. Veel te zwaar. Gibson gebruikt heel slim het lichte korina in bijvoorbeeld de Flying V, maar dat hout komt van ver. En toen stuitte Albert met dank aan Google op Mario Guitars in Nashville met gitaren van Paulownia. Zou dat misschien wat zijn?
Na wat experimenten bleek het een schot in de roos.
"En de klank? Dat was voor mij de grootste verrassing. Ik was bang dat het een beetje saai of een beetje tam zou klinken, maar dat is het absoluut niet! Het hout is droog, stabiel en heel resonant en geeft opvallend veel volume. Ook als je onversterkt speelt. Ieder stuk hout is anders, maar ik hoor vaak mooie warme middentonen, duidelijk laag en nooit een vervelend schril hoog. Het heeft niet het pinnige dat Swamp Ash wel eens kan hebben. Het neigt een beetje naar het mellow van elzen, maar ook niet té. Voor mij zit het precies tussen Swamp Ash en elzenhout in.”
Zitten er dan geen nadelen aan Paulownia? Jawel, het is zacht en dat maakt het gevoelig voor krassen en butsen. Dus als je op zoek bent naar een gitaar die er over vijf jaar nog als nieuw uitziet, dan is een Paulownia gitaar met een zachte nitro finish niet de eerste keuze. Zoek je een lichtgewicht gitaar waaraan je snel kunt zien hoe graag je erop speelt, dan is Paulownia perfect.
Wil je een keer een Kauffmann gitaar uitproberen? The Fellowship of Acoustics is al jarenlang fan én Official Kauffmann Dealer, dus de koffie en de Paulownia staan klaar in Dedemsvaart!
