De perfecte afstelbeurt voor een gitaar
Een goede afstelbeurt bestaat uit verschillende onderdelen waarbij je goed kijkt naar:
- de actie: de hoogte van de snaren boven de frets,
- de truss rod: regelt de kromming van de hals,
- de intonatie: zorgt ervoor dat de gitaar over de hele lengte van de hals in stemming blijft.
Dat zijn de belangrijkste onderdelen waar je bij een afstelbeurt niet alleen naar kijkt, maar ook naar wens aanpast. En er kan bij een afstelbeurt nog véél meer, zoals frets polijsten, scherpe randjes wat afvlakken, de hoogte van de elementen afstellen, rekening houden met een bepaald soort snaren en ga zo maar door. Een goede afstelbeurt zet je de gitaar helemaal naar je hand, zodat ie speelt als boter!
Wat is de beste afstelling voor mijn gitaar?
Het leuke, maar ook het lastige van gitaren is, dat ze allemaal verschillend zijn. Nét als gitaristen! Dus wat de één perfect vindt, is het voor de ander nét niet. Dat betekent dat het vaak even zoeken is, naar de perfecte afstelling voor jouw gitaar. Er zijn wel een paar algemene richtlijnen die kunnen helpen als goed vertrekpunt. Klinkt je gitaar niet overal even zuiver? Dan is de intonatie misschien niet goed. Rammelt je gitaar als je wat harder aanslaat en hoor je ‘string buzz’? Dan is de kans groot dat de actie iets te laag is. Speelt je gitaar zwaarder naarmate je dichter bij de body komt? Misschien is de actie dan te hoog?
Twijfel je? Dan kan je de afstand meten tussen de 12e fret en de hoge en lage E-snaar.
Gewenste actie akoestische gitaar bij de 12e fret:
Lage E: 0.98 inch of 2,5 millimeter
Hoge E: 0.75 inch of 1,9 millimeter
Gewenste actie elektrische gitaar bij de 12e fret
Lage E: 0.78 inch of 2 millimeter
Hoge E: 0.63 inch of 1,6 millimeter
Het makkelijkste meet je dit met een string action meter (gauge), die je vaak vindt in een onderhoudssetje. Let wel op: bovenstaande maten zijn slechts richtlijnen! Wijkt de actie op jouw gitaar veel af, dan is de kans groot dat je gitaar opknapt van een afstelbeurt. Zit de actie dichtbij deze gulden middenweg, maar ben je toch niet helemaal tevreden, dan kan het gewoon zo zijn dat jij nét even andere voorkeuren hebt. Koop je bij ons een gitaar? Dan krijg je daarbij een TFOA paspoort waarin onze Fellows in de Workshop precies bijhouden wat we aanpassen en dat kan helpen bij de zoektocht naar de perfecte afstelling van jouw gitaar.
Tekst gaat door onder de foto
Heeft mijn gitaar een afstelbeurt nodig?
Waarschijnlijk wel, want iedere gitaar knapt enorm op van één of twee afstelbeurtjes per jaar. Het maakt niet uit of je elektrische of een akoestische gitaar hebt en of het een goedkope of dure gitaar is, of het een Fender, Gibson, Martin of Taylor of wat voor merk dan ook is. Ze zijn allemaal gemaakt van verschillende houtsoorten en door wisselingen in temperatuur en luchtvochtigheid blijft dat hout ‘werken’. Het krimpt een beetje, het zet uit en door die piepkleine veranderingen speelt, voelt en klinkt je gitaar nét even anders. Deze werking is normaal en niet te voorkomen. Sterker nog: bij de bouw van de meeste gitaren is er gewoon rekening mee gehouden, want je kunt onder meer de kromming van de hals en de hoogte van de brug eenvoudig aanpassen. Vooral bij de wisseling van de seizoenen, werken gitaren en daarom is ons advies om je gitaar een paar keer per jaar af te (laten) stellen.
Kan ik mijn gitaar zelf afstellen?
Ja, dat kan. Kleine aanpassingen, zoals een ‘tikkie truss rod’ kan je zelf doen. Maar toch raden we je aan je gitaar regelmatig door een professional even na te laten kijken en dat adviseren we iets nadrukkelijker voor akoestische dan voor elektrische gitaren. Dat komt doordat aanpassingen bij elektrische gitaren vaak eenvoudig terug te draaien zijn. Ga je de brug iets aanpassen voor een betere intonatie en werkt het niet, dan draai je gewoon de schroefjes de andere kant op. Bij akoestische gitaren is het wat subtieler, lastiger én definitiever, omdat je soms moet bijvijlen. Daarna is er géén weg meer terug. In onze werkplaats zien we helaas soms klussen waar iemand met veel enthousiasme aan is begonnen, maar die alleen een professional met het goede gereedschap en kennis van zaken af kan maken. Meestal is dat geen probleem, maar ons advies bij sleutelen aan gitaren blijft: bij twijfel, niet zelf doen!
Wat kost een afstelbeurt voor mijn gitaar?
Koop je bij ons een gitaar, dan zit er standaard een afstelbeurt bij inbegrepen. Bij deze afstelbeurt houden we rekening met de specificaties van de maker van de gitaar, want die geven een ‘ideaal’ afstelling als richtlijn. Daarnaast gebruiken we natuurlijk onze eigen ervaring en stellen de gitaar af zoals wij denken dat het goed is. De meeste gitaristen zijn daar dik tevreden mee!
Wil je een afstelbeurt van de bovenste plank? Sinds kort hebben we een PLEK-machine, die met laserprecisie gitaren nameet én afstelt. Het niveau dat een vakman of -vrouw in combinatie met dit geweldige gereedschap kan bieden, is uniek in Nederland. Wij zijn de enige gitaarwinkel die deze service biedt. PLEK’en kost normaal 199 euro, maar heb je de gitaar ooit bij ons gekocht, dan rekenen we 149 euro. Pas op! Want daarna wil je nooit meer iets anders!
Voor welke afstelbeurt je ook kiest, daarna heb je een gitaar die beter speelt, met een betere klank en betere intonatie. Zo’n gitaar is dus niet áls nieuw, maar zelfs béter dan nieuw. Wil je meer weten over het perfect afstellen van jouw gitaar? Door de jaren heen hebben de Fellows in onze werkplaats honderden akoestische én elektrische gitaren gerepareerd en afgesteld. Neem dus gerust contact met ons op, of kom langs in onze magische gitaarvilla in Dedemsvaart. De koffie staat klaar!