In de jaren ’30 van de vorige eeuw had Martin&Co de wind mee, want het was de bouwers uit Nazareth, Pennsylvania gelukt en nieuw model te maken dat iedereen wilde hebben: de dreadnought. Gitaren waren tot die tijd kleiner en in een gezelschap met een banjo en een viool veel dat gitaargeluid snel weg. Versterkers waren er niet, dus bedachten ze iets anders: een grotere en diepere klankkast dan normaal, met een iets langere hals. Daarmee schreef Martin gitaargeschiedenis want tot op de dag van vandaag is de dreadnought het meest verkochte model. Waarom? Het zijn de ultieme alleskunners. Slaggitaar en bluegrass klinken er fantastisch op, fingerpicking lukt prima en dan ook nog op een volume waarmee je het kunt opnemen tegen een banjo en een viool.
Met dank aan die prachtige herringbone afwerking, zorgde Martin ervoor dat die dreadnoughts er ook nog eens prachtig uitzagen. Wie wil dat nou niet?
Ondertussen zaten ze op het hoofdkantoor van Gibson met de handen in het haar. Ze maakten al geweldige gitaren die top op de dag van vandaag collectors items zijn. Lekker felle opdondertjes zoals de L00. Die verkochten allemaal prima, maar dreadnoughts wonnen steeds meer aan populariteit.
Om het tegen dat slagschip van Martin op te nemen moest er dus iets beters komen. Iets groters. Het werd de J-35. Die J staat voor Jumbo en 35 voor de prijs: 35 dollar. Met deze ‘banner’ gitaren koos Gibson een duidelijke koers: geen chique gitaren met veel versiering, maar eenvoudige werkpaarden die veel waar voor hun geld boden, al was de kwaliteit soms wat grillig. Om het Martin echt moeilijk te maken was er meer nodig. Iets nóg groters, iets vooruitstrevends; ‘the guitar to end all guitars’.
Het werd de Advanced Jumbo. Een nieuw gitaarmodel met een iets langere hals, een iets grotere klankkast, met een knallend Adirondack bovenblad, een klankkast van meestal Brazilian rosewood, stoere parelmoer inleg in de hals en een sunburst waarmee je ieder moment van de dag een ondergaande zon in huis haalt. En dat alles voor 80 dollar; 20 dollar minder dan een Martin destijds.
Dit sublieme, scherp geprijsde kanon zou dat gitaartje met die herringbone snel de vergetelheid in jagen: de Bone Crusher was geboren.
Maar het liep anders, want tussen 1936 en 1939 zijn er maar 300 originele AJ’s gemaakt. Niet omdat het slechte gitaren waren, helemaal niet. Maar ze waren voor die tijd nog steeds best duur, het was crisis en er zat een oorlog aan te komen. Middelen waren schaars, de markt was klein en Gibson zat niet stil, want de AJ werd vanaf 1939 alweer opgevolgd door de Jumbo-100 en de Super Jumbo 200: modellen die tot op de dag vandaag hun mannetje staan, dankzij een volstrekt eigen karakter.
De AJ raakte daarom in de jaren ’40 en ’50 wat in de vergetelheid om jaren later opnieuw ontdekt te worden als iets heel bijzonders. Mark Knopfler heeft er bijvoorbeeld eentje in zijn collectie. En heel soms lukt het ons er ook eentje te bemachtigen.
Is de Gibson Bone Crusher ook echt beter dan een Martin?
In de jaren daarna is er altijd een gezonde strijd geweest tussen Gibson en Martin en tot op de dag van vandaag proberen ze elkaar te overtreffen. Soms door compleet nieuwe modellen te ontwikkelen, maar nog veel vaker door terug te grijpen op hun eigen rijke geschiedenis. Daardoor is de ‘Bone Crusher’ inmiddels een wat ruimer begrip geworden voor meerdere Gibson modellen die ‘beter’ zouden zijn dan een Martin. Zo werd onder meer de J-60 later ook ‘Bone Crusher’ genoemd.
De winnaar van deze strijd tussen Martin en Gibson zit niet in Nazareth of in Montana. Die zit thuis op de bank, want door die rivaliteit maken allebei de bouwers geweldige gitaren met een door die rijke geschiedenis gevormd en volstrekt eigen karakter. Wij zijn blij dat we beide merken kunnen verkopen
Gelukkig lukt het ook in deze tijden weer om de voorraden van nieuwe Gibson en Martin gitaren op peil te houden. En we krijgen heel regelmatig supermooie vintage gitaren van beide merken binnen, die meestal razendsnel een nieuwe eigenaar vinden. Hou voor het laatste nieuws daarom ook onze Facebook en Instagram pagina’s in de gaten
Wil jij ook eens op een oude of nieuwe Herringbone of een Bone Crusher spelen? Kom gerust een keer langs in Dedemsvaart. De koffie staat klaar.