Benchtalk #3: Welk 'Mystery' sparrenhout gebruikte Martin in 1953?

Het mysterie van de Martin Mystery Tops. Het klinkt als een Sherlock Holmes-film voor gitaristen, en misschien zou het dat ook wel moeten zijn, want het roept een vraag op die veel akoestische gitaarfanaten 's nachts wakker heeft gehouden: welk type sparrenhout is gebruikt op mijn vintage Martin?
27 februari 2024 in
Jurgen Bakker
| Nog geen reacties

Welke soorten sparrenhout zijn er?

Het is bekend dat sparrenhout een van de meest gebruikte houtsoorten is voor bovenbladen van akoestische gitaren. Omdat het lichtgewicht, sterk en flexibel is, geeft het een gitaar een breed dynamisch bereik met een geweldige articulatie. Of je nu strumt of fingerpicking speelt, bovenbladen van sparrenhout kunnen elk type spel perfect versterken. De Martin Guitar Company weet dit als geen ander, en ze hebben sparren tops gebruikt op de meeste akoestische gitaren die ze hebben gemaakt.


De familie van de sparren kent vele soorten en de meeste van deze soorten hebben hun eigen unieke geluid wanneer ze gebruikt worden bij de productie van akoestische gitaren. Enkele van de meest voorkomende zijn Sitka, Adirondack, Engelmann en Duits sparren. Sitka is een goed afgerond toonhout met een breed dynamisch bereik, Adirondack is een breed generfd sparrenhout met veel headroom wat geweldig is voor flat picking, Engelmann is lichter en minder stijf dan de vorige twee en voegt een prachtig middengebied toe aan het geluid, Duits sparrenhout klinkt rijk en helder en heeft een sterke traditie in Europese snaarinstrumenten.


Wat we weten is dat Martin tot 1946 de voorkeur gaf aan het gebruik van Adirondack sparren bladen op hun gitaren, wat vrij logisch is als je ziet dat het Adirondack gebergte vlakbij Nazareth, Pennsylvania ligt, waar de Martin fabriek gitaren produceert. Een nadeel van de Adirondack spar is de relatief kleine omvang van de bomen, dus door overoogsten was er een gebrek aan stukken die breed genoeg waren om te gebruiken voor de gitaarbouw. De Sitka spar, te vinden in het noordwesten en de westkust van Canada, is een reusachtige boom met geweldig klinkend sparrenhout die de perfecte vervanger was.

Onze Mystery D18 & D28 uit 1953

Dit brengt ons bij de twee gitaren uit deze Benchtalk , een D18 en een D28 uit 1953. Waar gaat dit mysterie over?

Hier wordt het een beetje verwarrend. Het blijkt dat Martin tot ongeveer 1957 het gebruikte type sparrenhout niet echt specificeerde. In hun shoprecords stond gewoon "Spruce". Er zijn veel Martin gitaren gebouwd in 1953 die een bovenblad hadden dat er niet uitzag als Sitka spar, en bovendien zijn er verslagen van de Martin Guitar Company waarin ze een partij Engelmann en een partij Adirondack kochten. Van 1957 tot 1962 gebruikte Martin de termen West, East en German voor hun sparren in de shoprecords, waarbij West staat voor Sitka, East voor Adirondack en German voor Duits of Alpine sparren.

Hoewel Sitka vrij gemakkelijk te herkennen is, zijn soorten als Engelmann en Red Spruce (de officiële naam voor Adirondack) moeilijker uit elkaar te houden. Sitka spar heeft meestal een gemiddelde tot dunne nerf, maar ze hebben een roze-achtige tint die na verloop van tijd bruiner wordt. De meeste Sitka toppen hebben een kenmerk dat 'silking' wordt genoemd (het golf-achtige patroon tussen de nerf op de afbeelding hierboven), wat niet vaak voorkomt bij Engelmann en Adirondack. Zowel Engelmann als Adirondack produceren helderder gekleurde toppen, die geler worden naarmate de plank ouder wordt. Zoals we net al noemden, staat Adirondack bekend om zijn bredere nerf, maar door de variëteit in sparren vind je nauwer generfde Adirondack toppen en ook breder generfde Engelmann stukken, waardoor het bijna onmogelijk is om de waarheid te vinden.

Benchtalk #3 

Als je een Sherlock Spruce bent, is het dus best mogelijk om een 'educated guess' te doen om dit mysterie op te lossen. Maar omdat elke Martin gitaar uit 1953 de vraag weer opnieuw doet opleven, zal het mysterie van de Mystery Tops dus  altijd blijven bestaan.

Gelukkig hebben wij een team van houtkenners die zich maar al te graag verdiepen in dit mysterie. Maar, minstens net zo belangrijk, hoe klinken deze 'Mystery Tops'? Bekijk snel onze Benchtalk aflevering op daar achter te komen!

Demo's van de 1953 D18 & D28

Aanmelden om een reactie achter te laten